Ο φεντεραλισμός και η Εθνική κυριαρχία (Λόγος αποδομητικός)

Πάντοτε θεωρούσα πως η ανάλυση των πολιτικών λόγων του Παγκάλου δεν έχει νόημα. Πρόκειται για πολιτικό που, σαφέστατα, ανήκει σε συγκεκριμένο κύκλο ανθρώπων, αυτόν που, απλοϊκά ίσως, θα ονομάζαμε «εθνομηδενιστικό». Η τελευταία αναφορά του, όμως περιέχει και τα στοιχεία εκείνα της πολιτικής επιστήμης και φιλοσοφίας που με προκαλούν να διατυπώσω άποψη. Είπε ο κ. Πάγκαλος ότι προτιμά μια εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας στα πλαίσια της Ε.Ε., δηλώνοντας παράλληλα Φεντεραλιστής.

Πράγματι, ο φεντεραλισμός αποτελεί, ως μορφή πολιτικής δράσης, στόχο της Ευρώπης των εθνών. Πρόκειται, δηλαδή για τη θεωρία που αναφέρεται στην ίδρυση Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας κρατών, κατά το πρότυπο ενδεχομένως των Η.Π.Α. Από πολλούς εξάλλου Ευρωπαίους πολιτικούς (λιγότερο από τους διανοούμενους) έχει προταθεί ένα τέτοιο μοντέλο πολιτικής ενοποίησης. Μέχρι τώρα, όμως αυτό που διαφαίνεται είναι πως η Ευρώπη, διαθέτοντας διαφορετικό ιστορικόπολιτικό υπόβαθρο από άλλα Ομοσπονδιακού τύπου κράτη, δε διαθέτει ούτε την πολιτική βούληση να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, ούτε και την ιστορική ιδιοσυγκρασία. Τα περισσότερα Ευρωπαϊκά κράτη διαθέτουν ισχυρή εθνική ταυτότητα που δε συνάδει με τις πολιτικές πρακτικές του Φεντεραλισμού, ο οποίος εξάλλου αναπτύχθηκε σε κράτη που δε διέθεταν αυτή την εθνοκεντρική δομή. Από την άλλη, δεν είναι λίγοι αυτοί που, ούτως ή άλλως, διαφωνούν με μια τέτοια προοπτική της Ε.Ε. Ο κύριος λόγος είναι πως η Ε.Ε. συστάθηκε επί τη βάσει του αμοιβαίου σεβασμού κάθε εθνικής ταυτότητας. Αποτέλεσε περισσότερο ένωση κρατών με συγκεκριμένους τομείς κοινής δραστηριότητας και κοινών ενδιαφερόντων, παρά μια απρόσωπη Ομοσπονδία.

Οι ΗΠΑ, για να αναφέρουμε ένα παράδειγμα, συστάθηκε σε τελείως διαφορετική βάση. Πρόκρινε ένα οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο θα αποδεχόταν κυρίως όχι την εθνική διαφορετικότητα  του κάθε πολίτη (αυτή ούτε που απασχόλησε τους «πατέρες» των Αμερικανών), αλλά την ικανότητα προσαρμογής στις οικονομικές συνθήκες , ανεξαρτήτως της εθνικής διαφορετικότητας. Όλα, δηλαδή υπηρετούν την παραγωγή χρήματος κι όχι την παράδοση, την εθνική κουλτούρα ή τον τρόπο ζωής. Το αντίθετο, βέβαια συμβαίνει στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή ήπειρος έχει να επιδείξει μια εντελώς διαφορετική κουλτούρα, περισσσότερο εθνοκεντρική. Καλλιεργήθηκε, αυτό τουλάχιστον επιχειρήθηκε στα πρώτα της βήματα, η αποδοχή και ο ισότιμος σεβασμός κάθε εθνικής ταυτότητας, την οποία ο κάθε λαός ελεύθερα υπηρετεί και αναδεικνύει.

Οπωσδήποτε, τα τελευταία χρόνια η Ε.Ε. τείνει να μεταβληθεί σε μια απρόσωπη, οικονομικού τύπου, ομοσπονδία. Ενώ, δηλαδή ξεκίνησε ως Οικονομική Ένωση με σκοπό όμως  να ξεπεράσει την οικονομική της διάσταση, φαίνεται πως στην πορεία έχει επηρεαστεί, περισσότερο απ’ ότι παραδέχονται οι ιθύνοντες των Ευρωπαϊκών κρατών που την αποτελούν, από το πολιτικό και οικονομικό μοντέλο των ΗΠΑ. Αλλιώτικα, η Ε.Ε. δε θα ήταν τόσο ευεπηρέαστη στη λογική της Παγκοσμιοποίησης, ούτε βεβαίως θα απευθύνονταν σε ευήκοα ώτα τα λόγια του τυχάρπαστου ΓΑΠ «επιθυμούμε μια ταχεία δημιουργία παγκόσμιας διακυβέρνησης». Κινδυνεύει, λοιπόν η Ευρώπη, εκεί που – κατά τη φράση του Κ. Καραμανλή το 1979 στο Ζάππειο – δεν ήταν, ούτε επιθυμούσε ποτέ να γίνει κλαμπ πλουσίων, τώρα να θέτει την οικονομική ανάπτυξη ως πρωτεύοντα μοχλό της Ευρωπαϊκής πολιτικής δράσης.

Στα πλαίσια αυτά η Ευρώπη «σπρώχνει» την Ελλάδα εκτός Ευρώ και Ευρωζώνης, στα πλαίσια αυτά επιβάλλει μια απάνθρωπη πολιτική εναντίον ενός Ευρωπαϊκού λαού, στα πλαίσια αυτά εξοντώνει την πολιτισμική διαφορετικότητα, στα πλαίσια αυτά κινδυνεύει να απωλέσει οριστικά και αμετάκλητα τη δυνατότητα μιας πρωτοπόρας πολιτικής ανάπτυξης, διαφορετικής από  αυτήν που χαράσσεται από τις ΗΠΑ. Και για να τελειώνουμε, στα πλαίσια αυτά ο ανεκδιήγητος κ. Πάγκαλος μιλά για φεντεραλισμό: επειδή δε διαθέτει άλλο επιχείρημα  - ως κάκιστος μίμος και αήθης υπηρέτης έξωθεν συμφερόντων – για τους λόγους που επέβαλε κι αυτός την καταστροφική πολιτική του Μνημονίου, ονομάζει το ξεπούλημα «φεντεραλισμό». Μόνο που κάποιος οφείλει να του εξηγήσει πως ο Φεντεραλισμός προβλέπει πολιτικό περιβάλλον που δεν έχει εθνικό περιεχόμενο. Δεν προβλέπει εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας. Με εθνομηδενιστικό, ξενομιμητικό λόγο δε μπορείς να κάνεις πολιτική σε ένα κράτος που διαθέτει τεράστια ιστορική διαδρομή και εθνική παράδοση. Εξέλιπαν, λοιπόν οι Ευρωπαίοι πολίτες και πολιτικοί με όραμα, με πολιτισμική παιδεία, με πολιτικό λόγο ουσίας, με πρωτοποριακό πνεύμα; Εύχομαι όχι...

Πολιτική και πολίτες υπό το πρίσμα της σύγχρονης τεχνολογίας

Οι δραματικές πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών φαίνεται πως διαμορφώνουν καινές αντιλήψεις πάνω στην έννοια της πολιτικής επιστήμης. Αντιλήψεις που διαμορφώνουν εντελώς καινούργιες ιδεολογικές αναφορές. Ακούμε, για παράδειγμα, συχνά πως το κοινοβουλευτικό σύστημα έχει αποτύχει. Πως η κοινοβουλευτική δημοκρατία δεν είναι παρά κρυμμένη και ιδιότυπη ολιγαρχία. Πως τώρα είναι η ώρα των πολιτών και όχι των πολιτικών.

Από την άλλη, η δυναμική της σύγχρονης τεχνολογίας έχει επίσης διαμορφώσει πολλές καινοφανείς μορφές πολιτικής δράσης. Πώς μπορούν όμως όλα αυτά να συνδιαμορφώσουν ένα νέο πλαίσιο πολιτικής βούλησης;

Οπωσδήποτε το κοινοβουλευτικό σύστημα διέρχεται κρίση. Κι αυτό δεν ισχύει μόνο στην Ελλάδα. Η οικονομική κρίση – πολιτιστική, στα θεμέλιά της – «άνοιξε πολλούς ασκούς του Αιόλου» και απέδειξε πως, παρά την υποτιθέμενη εξέλιξη της ανθρωπότητας και δη του Δυτικού πολιτισμού, εξακολουθεί να ισχύει το «δίκαιο του δυνατού», να επικρατούν συνθήκες απάνθρωπης συμπεριφοράς προς τους οικονομικά ασθενέστερους, να χειραγωγείται η μάζα δια των ΜΜΕ, να γελοιοποιείται κάθε φωνή που αντιπαρέρχεται το σύγχρονο μοντέλο παγκοσμιοποίησης της οικονομίας και του πολιτισμού. Πράγματι, επίσης η δημοκρατία των σύγχρονων κοινοβουλίων πολύ λίγο μοιάζει με την πραγματική και ουσιαστική δημοκρατία, δηλαδή με την κυριαρχία του λαού και την ανάδειξη της πλειοψηφίας ως φορέα αποφάσεων και εξουσίας. Στην Ελλάδα, μάλιστα κινούμαστε στα όρια της δημοκρατικής εκτροπής, όταν μια κυβέρνηση που δεν εξελέγη από το λαό φαίνεται να βρίσκει δικαιολογίες για να διατηρηθεί στην εξουσία. Θεμιτή, ακόμη είναι η άποψη πως τα κοινοβούλια μοιάζουν, λίγο – πολύ, με σύγχρονες ολιγαρχικές ομάδες εξουσίας που εναλλάσσονται η μία με την άλλη, ενώ ο λαός μοιάζει να μη μπορεί να εκφράσει όλες τις αποχρώσεις στις αποφάσεις που λαμβάνονται. Χαρακτηριστικό, βέβαια παράδειγμα τα εθνικά θέματα στην Ελλάδα όπου τα κόμματα εξουσίας μοιάζουν να βαδίζουν στην ίδια λογική: ασκούν εξωτερική πολιτική της πλάκας, υποτάσσονται στα κελεύσματα της ξένης διπλωματίας και, τελικώς, μας οδηγούν σε μια εξευτελεστική πολιτική υποταγή, πρωτόγνωρη για την ιστορική διαδρομή της χώρας.

Η Ελλάδα, για πρώτη φορά στην ιστορία της Μεταπολίτευσης, διανύει μια ανώμαλη πολιτική περίοδο. Οι πολίτες αναδεικνύουν τους πολιτικούς, αυτό είναι αλήθεια. Οι τελευταίοι όμως αποδεικνύονται, μέρα με την ημέρα, ανίκανοι, άβουλοι, άτολμοι. Στις δύσκολες στιγμές είτε παρέδωσαν αμαχητί την ευθύνη των αποφάσεων σε πρόσωπα εξωκοινοβουλευτικά – ο Παπαδήμος είναι χαρακτηριστική περίπτωση – είτε οσφυοκαμπτούν στα κελεύσματα έξωθεν πολιτικών, οικονομικών και διπλωματικών δυνάμεων, είτε στρουθοκαμηλίζουν, είτε αδιαφορούν. Πάντως, πολιτική δεν κάνουν. Είναι, λοιπόν η ώρα των πολιτών; Ποιων πολιτών; Ποιοι είναι αυτοί που θα αναλάβουν την ευθύνη; Με ποιο τρόπο θα μπορούν να προβληθούν αυτοί οι άνθρωποι που, κι αν ακόμη θα ήθελαν να αναλάβουν τέτοιο βάρος, θα είχαν όχι μόνο τα κότσια, τις ικανότητες, τις γνώσεις να το κάνουν, αλλά θα μπορούσαν να πείσουν ένα λαό που, σε τελική ανάλυση, έχει συνηθίσει να αποφασίζει αλλιώς;

Βασική αρχή στην πολιτική είναι και η άσκηση διακυβέρνησης με γνώμονα το καλό των πολλών. Εδώ και πολλά χρόνια, οι περισσότεροι από τους πολιτικούς μας ταγούς δεν ανήκουν στους πολλούς. Διαθέτουν απίστευτες – για όλους εμάς – οικονομικές δυνατότητες, διαχειρίζονται συμφέροντα που τους κρατούν στην επιφάνεια, διαθέτουν ανθρώπους των «διαπλεκομένων» ΜΜΕ που τους προβάλλουν, τους στηρίζουν και, βεβαίως τους οδηγούν τελικά στην εξουσία. Ποιος πολιτικός, λοιπόν μπορεί να πολιτεύεται σήμερα με γνώμονα το καλό των πολλών; Ο κ. Λ. Παπαδήμος δεν είναι πολιτικός, προβλήθηκε ως εξωκοινοβουλευτικό πρόσωπο που «βόλεψε» την κατάσταση. Αποδείχθηκε, όμως ότι, μη φοβούμενος το περίφημο «πολιτικό» κόστος, δρα ως να ευρίσκεται σε εντεταλμένη υπηρεσία, χωρίς να ενδιαφέρεται για το κοινωνικό κόστος ή το συμφέρον των πολλών. Βεβαίως, ο κ. Λ. Παπαδήμος μπορεί να μην ήταν πολιτικό πρόσωπο, ήταν όμως «εκλεκτός» της πολιτικής φρατρίας – εντός και εκτός συνόρων. Αλλά, με βάση τα παραπάνω, και ποιος απλός πολίτης θα μπορούσε με αυτά τα δεδομένα να διεκδικήσει, στα σοβαρά, μια θέση εξουσίας;

Κινήσεις όπως αυτή του Θεοδωράκη ή του Μ. Γλέζου, οι οποίοι έχουν την αναγνωρισιμότητα που απαιτείται, διαθέτουν το μειονέκτημα της έλλειψης πολιτικής συγκρότησης. Οπωσδήποτε είναι αλήθεια – και μάλιστα πικρή – πως αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι υπό καθεστώς κατοχής. Η απλή, όμως διαπίστωση και η, ακόμα πιο απλοϊκή, παρότρυνση σε επανάσταση, δίχως να προτείνεται ένα σαφές μοντέλο πολιτικής δράσης – εθνικής, διπλωματικής και ευρύτερα πολιτισμικής, δεν επαρκεί για να συγκινήσει πολιτικά το λαό.

Φωστήρες και μεσσίες, πολιτικοί ή μη, δεν υπάρχουν. Ο δε λαός, από μόνος του, δε συνιστά πολιτική δύναμη, αν δεν υπάρχει εκείνο το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που θα το συσπειρώσουν, ταυτόχρονα όμως θα διαθέτουν τα ίδια πρόσωπα και την πολιτική σκέψη – όχι απαραίτητα πολιτική αναγνωρισιμότητα εντός ή «περγαμηνές» έξωθεν, τύπου... Παπαδήμου – που απαιτείται για να διαμορφωθεί ένα καινό πλαίσιο πολιτικής δράσης.

Καινός παράγοντας στην ανάδειξη νέων ενδεχόμενων πολιτικών τρόπων σκέψης και δράσης αποτελεί σαφέστατα η σύγχρονη τεχνολογία. Το διαδίκτυο, οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης τύπου Facebook μπορούν να αναδείξουν, κατά τα φαινόμενα, νέες δυναμικές στην πολιτική δράση. Πολλοί νέοι άνθρωποι, με ιδιαίτερες ικανότητες και ακραιφνή πολιτικό λόγο αναδεικνύονται σχεδόν καθημερινά. Οι περισσότεροι διαθέτουν την πολιτική βούληση, όχι όμως και την προβολή των στρατευμένων ΜΜΕ. Ακόμη καλύτερα! Ας τους προβάλλουμε διαφορετικά! Η ιδέα είναι να πολεμήσεις το σύστημα... Όχι με τη βία, όχι μέσα απ’ αυτό. Κανένα διεφθαρμένο και διαβρωμένο σύστημα δεν αλλάζει δίχως αντίσταση, δίχως «όπλα».

Εκκινώντας από τις ήδη υπάρχουσες δομές επικοινωνίας του Διαδικτύου, θεωρώ ότι το επόμενο βήμα θα ήταν η δυνατότητα της εγκαθίδρυσης ενός είδους άμεσης ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Νομοθετικό έργο θα μπορούσε να ασκηθεί άμεσα, η εκτελεστική εξουσία θα μπορούσε να εναλλάσσεται συχνότερα και ταχύτερα, η δικαστική εξουσία θα αναγκαζόταν να είναι αμεσότερη, ταχύτερη και εντελώς διάφανη.

Όταν η έννοια πολίτης και η έννοια πολιτικός διαφοροποιήθηκε τόσο πολύ, η δημοκρατία εξέπεσε. Το πρώτο βήμα για την επανεκκίνησή της είναι αυτή ακριβώς η αποκατάσταση της σχέσης πολίτη και πολιτικού. Η σύγχρονη τεχνολογία παρέχει αυτή τη δυνατότητα. Ας την εκμεταλλευτούμε!

Ψηλά το ανάστημα

Για ακόμη μία φορά οι Ευρωπαίοι... εταίροι, δια της Γερμανικής «μπότας», συμπεριφέρονται αλαζονικά, επιδιώκοντας να καταβυθίσουν όχι μονάχα το βιοτικό επίπεδο του Ελληνικού λαού, αλλά και το ίδιο το πολιτικό σύστημα. Το δίκαιο της πυγμής είναι πάντα εδώ...

Οπωσδήποτε, η παραπάνω διαπίστωση δεν είναι καινοφανής. Πάντοτε οι ισχυροί συμπεριφέρονταν με ανάλογο τρόπο στους αδύναμους. Αυτό που εκπλήσσει είναι η συμπεριφορά, ως τα σήμερα, κάποιων από τους δικούς μας ταγούς. Ξαφνικά, ο κ. Βενιζέλος διαπίστωσε ότι «κάποιοι Ευρωπαίοι μας θέλους εκτός Ευρωζώνης»; Δεν το είχε συνειδητοποιήσει μέχρι τώρα; Ξαφνικά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Παπούλιας αντιλήφθηκε πως η συμπεριφορά του κ. Σόιμπλε είναι απαράδεκτη, για πολιτικό πρόσωπο που απευθύνεται στο λαό και τους πολίτες μιας χώρας συμμάχου;

Πλέον έχει πάψει να με απασχολεί αν τα πολιτικά πρόσωπα που μας οδήγησαν ως εδώ το έκαναν από καθαρή ανοησία, από καθαρή ιδιοτέλεια ή λίγο κι από τα δύο. Εδώ που φτάσαμε, πρέπει να απασχολεί όλους μας τι μέλει γενέσθαι.

Διπλωματικά, η Ελλάδα έχει πολλά ακόμη περιθώρια κινήσεων:

Α. Άμεση σύγκληση άτυπου Συμβουλίου των ηγετών της Νοτίου Ευρώπης, ώστε, αφού αξιολογηθεί η όλη στάση των εταίρων στην Ελληνική κατάσταση (που, βέβαια ούτε η μοναδική, ούτε ιδιάζουσα, ούτε η τελευταία θα είναι), να διαμορφωθεί ένα πολιτικό μέτωπο. Ένα πολιτικό μέτωπο όχι για να σωθεί η Ελλάδα, αλλά για να διαμορφωθούν συνθήκες φραγμού της αλαζονικής πολιτικής συμπεριφοράς κάποιων εταίρων απέναντι στους λαούς της Νότιας Ευρώπης και αποκλεισμού της απάνθρωπης συμπεριφοράς των Αγορών απέναντι στις Ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Β. Άμεση αποχώρηση της κυβέρνησης Παπαδήμου. Αφού δεν κατορθώνει ο... Τραπεζίτης της ΕΚΤ να συμβάλλει στην εξομάλυνση της οικονομικής κατηφόρας της χώρας, δεν αντιλαμβάνομαι τι νόημα έχει να παραμένει στην εξουσία. Πολλώ μάλλον όταν ακούγεται ότι σκοπεύει να κινηθεί στα πλαίσια εθνικών ζητημάτων, όπως το Σκοπιανό, χωρίς ούτε την εξουσιοδότηση να διαθέτει, ούτε την πολιτική βούληση ή το κύρος.

Γ. Άμεσα εκλογές, αλλά με κορυφαίο ερώτημα πλέον όχι μια αφηρημένη «ατζέντα» γενικόλογων υποσχέσεων, αλλά το αν επιθυμούμε ή όχι να εφαρμοστούν τα μέτρα που έχουν επιβληθεί. Μονόδρομοι στην πολιτική δεν υπάρχουν. Οφείλουμε, λοιπόν να βρεθούμε όλοι οι Έλληνες πολίτες στη θέση να πάρουμε αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον μας. Αποφάσεις, όμως με πνεύμα καθαρό και με ανάδειξη όλων των πλευρών που υφίστανται. Σ’ αυτό το θέμα, οι πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να καταστήσουν σαφή κάθε πτυχή των αποφάσεων. Είναι απαράδεκτη η τοποθέτηση, που ισοδυναμεί με εκβιαστικό πολιτικό  λόγο, ότι η Ελλάδα ή δέχεται τα μέτρα ή θα πεθάνει της πείνας.

Δ. Άμεση ανακήρυξη της ΑΟΖ με παραχώρηση δυνατότητας εκμετάλλευσης σε κάθε χώρα που επιθυμεί να επενδύσει πάνω στα ενεργειακά αποθέματα της χώρας. Άμεση αξιοποιήση της ελληνικής περιουσίας. Με μια διαφορά: απαραίτητη προϋπόθεση υποβολής προσφορών για εκμετάλλευση ή αξιοποίηση  είναι η εξασφάλιση διπλωματικής υποστήριξης σε εθνικά θέματα (Σκοπιανό, Ελληνοτουρκικά κ.ο.κ).

Ε. Άμεσες αποφάσεις για το θεσμό του Κοινοβουλίου: Μείωση βουλευτών από 300 σε 200, μείωση βουλευτικής αποζημίωσης σε ποσοστό τουλάχιστον 35%, άμεση άρση βουλευτικής ασυλίας. Επιπλέον, απαραίτητες είναι ορισμένες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, όπως η δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Είναι απαράδεκτο, σε τέτοιες συνθήκες, να αιμορραγούν οικονομικά ελληνικές οικογένειες, στέλνοντας τα παιδιά τους να σπουδάσουν έξω.

ΣΤ. Διπλωματικές συνθήκες σύγκλησης των αρχηγών των Βαλκανικών κρατών. Τα Βαλκάνια αποτελούν πάντοτε πόλο οικονομκής και πολιτισμικής δραστηριότητας του Ελληνισμού.

Ζ. Δραστηριοποίηση της Ομοιογένειας, ειδικότερα εκείνης που βρίσκεται στα Ευρωπαϊκά Κράτη. Γνωρίζω ομογενείς που το’ χουν παράπονο, διότι όποτε έχουν έλθει σε επαφή με επίσημα στελέχη της όποιας κυβέρνησης, ώστε να βοηθήσουν ποικιλοτρόπως, συνάντησαν, το λιγότερο, μια απίστευτη αδιαφορία.

Είναι καιρός όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε πως η χώρα βρίσκεται σε καθεστώς ιδιότυπης κατοχής. Υποδουλωνόμαστε όχι στρατιωτικά – ακόμη τουλάχιστον – αλλά οικονομικά. Και τούτη είναι χειρότερη υποδούλωση. Το ότι τούτη τη δουλεία τη «δέχονται» και τη συν- επιβάλλουν και Έλληνες πολιτικοί, Έλληνες δημοσιογράφοι, αυτό ας μη μας παραξενεύει. Συνέβη κι άλλοτε στην ιστορία μας. Όπως κι άλλοτε, υπήρχαν εκείνοι που σήκωσαν τη σημαία και το ανάστημα ψηλά. Ας το κάνουμε κι εμείς σήμερα...

Η Ελλάδα που αντιστέκεται

Σε μια δύσκολη εποχή για την πατρίδα μας, είμαι μ’ αυτούς που στα δύσκολα παλεύουν κι αγωνίζονται, με πείσμα στην ψυχή και μια καρδιά γεμάτη ελπίδα.

Είμαι με τον κάθε εργαζόμενο, που παλεύει να επιβιώσει όπως μπορεί, χωρίς να σκεφτεί να χρησιμοποιήσει ούτε μια φορά άνομα μέσα.

Είμαι με τον κάθε πολίτη που αγωνιά για την τύχη τη δική του και των συμπολιτών του, χωρίς όμως να σκεφτεί ούτε μια στιγμή να παραδώσει «γη και ύδωρ» για τριάντα αργύρια.

Είμαι με τον κάθε δάσκαλο που, παρά την κατάντια της χώρας μας, κοιτά τους μαθητές στα μάτια και τους διδάσκει για αλλοτινούς ήρωες.

Είμαι με τον κάθε δικαστή που, παρά τη δύσκολη στιγμή που περνά το ίδιο το δικαστικό σύστημα, εκείνος δεν ξεπουλά την έννοια της δικαιοσύνης.

Είμαι με τον κάθε γιατρό που, παρά την απάνθρωπη απαξίωση της υγείας, εκείνος δε χάνει ποτέ την ανθρωπιά του.

Είμαι με τον κάθε ιερέα που, ακόμα κι όταν όλα δείχνουν να βαίνουν προς ένα κολασμένο κι εξαχρειωμένο τρόπο ζωής που δοξάζει την ύλη, εκείνος εξακολουθεί ακόμη να μιλά για τον παράδεισο που προσφέρει η ψυχική καλλιέργεια, η καλοσύνη και η ηθική.

Είμαι με τον κάθε δημοσιογράφο που, παρότι βλέπει κάποιους να επιπλέουν σα φελλοί, επειδή υπηρετούν ξένα συμφέροντα και την προπαγάνδα τους, εκείνος εξακολουθεί ακόμη να υπηρετεί μονάχα την πατρίδα του και την αλήθεια.

Είμαι με τον κάθε στρατιωτικό που, παρότι η πατρίδα του τον πληγώνει, εκείνος στέκεται εκεί, έτοιμος να πεθάνει για το χατήρι της

Είμαι με τον κάθε πολιτικό ηγέτη που, παρότι προβλέπει πως οι Μήδοι θα διαβούν, εκείνοι στέκονται εκεί, φυλώντας Θερμοπύλες.

Σε μια Ελλάδα που στενάζει, είμαι μ’ αυτούς που σταυρώνονται καθημερινά, προσδοκώντας όμως την ανάσταση...

Η Ελλάδα που αντιστέκεται, η Ελλάδα που πολεμά είναι η Ελλάδα που αγαπώ και νοιάζομαι...

Μια μάχη που δεν τελειώνει ποτέ...

Συμπολίτες μου,

Οι τελευταίοι μήνες υπήρξαν δραματικοί για όλους. Πάρθηκαν αποφάσεις, οι οποίες, δυστυχώς, δεν είναι σίγουρο ότι θα τελεσφορήσουν ευνοϊκά, ότι θα βγάλουν τη χώρα μας από το τούνελ της δυστυχίας. Αντιθέτως, το σίγουρο είναι ότι βραχυπρόθεσμα η ζωή των πολιτών θα δυσχεράνει έτι περισσότερο, ότι το πλήγμα που δέχτηκε η εθνική υπερηφάνεια ενός λαού, που γνωρίζει να μάχεται και να αντέχει στα δύσκολα, δεν θα επουλώσει σύντομα.

Ως πολίτες αυτής της χώρας, ζήσαμε και εξακολουθούμε να ζούμε καταστάσεις ιστορικά σημαντικές. Κι αν είναι δύσκολο στην παρούσα ιστορική φάση να εξάγουμε συμπεράσματα, είναι όμως επιτρεπτό για τον καθένα από μας που νοιάζεται για τη χώρα του, να διατυπώσει έστω μερικές σκέψεις. Θα έλεγα, μάλιστα πως είναι χρέος του καθενός από μας, αν θέλει να λέγεται Έλληνας – με όλη την ιστορική σημασία και το πολιτισμικό βάρος που κρύβει τούτος ο χαρακτηρισμός – να αναλογιστεί, να προβεί σε μιαν αξιακή εσωτερική διερεύνηση. Μόνον έτσι θα μπορέσουμε να μάθουμε απ’ όσα συνέβησαν, μόνον έτσι θα μπορέσουμε να συνειδητοποιήσουμε το βάρος και την ευθύνη που κουβαλά ο καθένας μας σε τούτη τη δύσκολη ιστορική συγκυρία.

Ποτέ άλλοτε ως τώρα, ο ελληνικός λαός δεν αναγκάστηκε – σε περίοδο ειρήνης και οικονομικής ευημερίας – να θυσιάσει τόσα πολλά μέσα σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα. Η τραγική και βάρβαρη υποβάθμιση του βιοτικού του επιπέδου σε τόσο μικρή χρονική διάρκεια αποτελεί καινοφανές φαινόμενο, πολιτικό και κοινωνικό. Όμως, ποτέ άλλοτε ο ίδιος ο ελληνικός λαός δε συνέδεσε σε τέτοιο άμεσο βαθμό την ευτυχία του, την ιστορική του πορεία, την πολιτισμική του διαδρομή με οικονομικά και μόνο κριτήρια.

Ποτέ άλλοτε ως τώρα, ο ελληνικός λαός δεν είχε τέτοια τραγική ένδεια στην πολιτική, την εκπαιδευτική και την ευρύτερη πνευματική ηγεσία. Ηγέτες που αντί να πολιτεύονται με γνώμονα μια πατριωτική οπτική, γίνονται επαίτες της καρέκλας και της ανούσιας εξουσίας. Ηγέτες που, αντί να κραυγάζουν στο προσκήνιο, ψιθυρίζουν στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής του τόπου. Ηγέτες που αντί να θέτουν ενώπιον του λαού και κυρίως των νέων, ένα άλλο πολιτισμικό παράδειγμα, μια άλλη ιστορική πορεία, κρύβονται πίσω από το δάκτυλό τους, στρουθοκαμηλίζουν και, το κυριότερο, πιθηκίζουν ξένα πρότυπα και τρόπους ζωής ξένους.

Ποτέ άλλοτε ως τώρα, ο ελληνικός λαός δεν έσκυψε τόσο πολύ τον τράχηλο απέναντι σε ξένες απειλές, σε εκβιαστικά διλήμματα. Ποτέ άλλοτε δεν δήλωσε τόσο ευθαρσώς υποταγή σε «γη και ύδωρ». Ταυτόχρονα, όμως ποτέ άλλοτε ως τώρα, η χώρα μας δεν κουρέλιασε τόσο την αξιοπρέπειά της ενώπιον φίλιων δυνάμεων.

Συμπολίτες μου,

Είμαι εκπαιδευτικός και συγγραφέας, δουλεύω – δίχως να το έχω επιδιώξει και δίχως επιλογή άλλη – περιστασιακά και ευκαιριακά. Βιώνω κι εγώ, όπως και οι περισσότεροι πλέον από σας, την καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου, την αναγκαστική αποδοχή ότι ίσως ποτέ να μην εξασφαλίσω μια σταθερή δουλειά, το φόβο πως ο εξάχρονος γιος μου ίσως να γνωρίσει κι αυτός, από τη μεριά του, την αβεβαιότητα για το μέλλον του, την παντελή απαξίωση των όποιων γνώσεων αποκτήσει, την καταρράκωση της εθνικής του υπερηφάνειας. Δεν έχω καμία άλλη πολιτική ή κομματική ιδιότητα, παρά μονάχα αυτή του Έλληνα πολίτη. Μ’ αυτή, λοιπόν και μόνο την ιδιότητα θα ήθελα να απευθυνθώ στον καθένα και την καθεμία από σας.

Απευθύνομαι, κατά πρώτον, στον Πρωθυπουργό της χώρας κ. Λ. Παπαδήμο. Γνωρίζω, κ. Πρωθυπουργέ, όπως εξάλλου οι περισσότεροι Έλληνες, τόσο τις γνώσεις σας όσο και την εμπειρία σας στα οικονομικά ζητήματα του κράτους και της Ε.Ε. Γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, καταλάβατε το σημαντικότερο πολιτικό θώκο της χώρας. Αντιλαμβάνομαι ταυτόχρονα, ως σώφρων πολίτης, πως εξυπηρετείτε, τούτη την ώρα και στιγμή, μια ιδιάζουσα συγκυρία. Δυσκολεύομαι όμως να αντιληφθώ την επιμονή σας όχι τόσο στα μέτρα που επιβάλλονται έξωθεν, αλλά στην κατηγορηματική σας δήλωση ότι αυτά και μόνον αυτά θα οδηγήσουν την Ελλάδα σε καλύτερες συνθήκες. Στην πολιτική και κοινωνική ζωή, κ. Πρωθυπουργέ, θα το έχετε ακουστά ίσως, μονόδρομοι δεν υφίστανται. Παραδέχεστε ότι τα μέτρα αυτά βραχυπρόθεσμα θα οδηγήσουν σε σημαντική ύφεση και υποχώρηση του βιοτικού επιπέδου της ελληνικής κοινωνίας. Ευελπιστείτε, από την άλλη, ότι μακροπρόθεσμα θα υπάρξει μια κάποια ανάπτυξη, την οποία αδυνατείτε να προσδιορίσετε επακριβώς. Είστε, δηλαδή βέβαιος για το πρώτο και εντελώς αβέβαιος για το δεύτερο. Τούτο, κ. Πρωθυπουργέ, ίσως να ήταν αποδεκτό στα πλαίσια μιας ερευνητικής εργασίας στον οικονομικό τομέα – όπου σαφώς έχετε να επιδείξετε λαμπρές περγαμηνές – δεν είναι δυνατόν όμως να θεωρείται αποδεκτό όταν πρόκειται να παρθεί μια τόσο σοβαρή πολιτική απόφαση που θα επηρεάσει το σύνολο ενός λαού, την επιβίωση μιας κοινωνίας. Ιδιαίτερα δε όταν η τελική απόφαση θα έχει και ευρύτερες εθνικές συνέπειες. Οι οικονομικές επιστήμες και τα Μαθηματικά, κ. Πρωθυπουργέ, δεν αποτελούν ούτε μέσο, ούτε τρόπο «πολιτεύεσθαι». Όμως, δεν σας κατηγορώ. Πρώτον, διότι δεν γνωρίζετε από πολιτική. Δεύτερον, διότι το ίδιο λάθος με σας κάνουν οι περισσότεροι, σήμερα, παγκόσμιοι ταγοί – πολιτικοί και πνευματικοί: θεωρούν την οικονομία πρωτεύοντα τομέα του ανθρώπινου πολιτισμού, υποτάσσουν δε σ’ αυτήν και την πολιτική.

Απευθύνομαι, κατόπιν, στην ευρύτερη πολιτική ηγεσία αυτού του τόπου. Θα χρησιμοποιήσω μια φράση δίχως ευφημισμό που ειπώθηκε αυτές τις μέρες μέσα στο Εθνικό Κοινοβούλιο: η πλάκα τελείωσε! Μόνο που πολλοί από σας, κύριοι, ακόμα δεν το έχετε καταλάβει, διότι δεν έχετε νιώσει τι θα πει να είσαι άνεργος ή υποαπασχολούμενος. Δεν έχετε νιώσει τι θα πει να ζεις μέσα στην αμφιβολία και το φόβο. Δεν έχετε νιώσει τι θα πει να απαξιώνονται οι όποιες δυνατότητές σου, να κυριαρχεί η αναξιοκρατία, να βλέπεις τους κυριολεκτικά τσάμπα μάγκες να τρώνε τσάμπα και να χρεώνουν το λογαριασμό εις βάρος της πλάτης μας. Δεν έχετε νιώσει τι θα πει να φοβάσαι μήπως χάσεις το σπίτι σου, την υγεία σου, την αξιοπρέπειά σου. Λοιπόν, η πλάκα όντως τελείωσε! Και μαζί μ’ αυτήν, πρέπει να τελειώσετε κι εσείς. Αν διαθέτατε έστω και λίγο φιλότιμο, οι περισσότεροι από σας που καταλάβατε θέσεις και αξιώματα στην πολιτική ζωή του τόπου από το 1997 και εξής, θα είχατε ήδη παραιτηθεί. Φαίνεται, όμως πως η εξουσία είναι το ναρκωτικό σας, η εξαπάτηση είναι η θρησκεία σας, το χρήμα και η καρέκλα οι θεοί σας. Φαίνεται πως δεν αντιλαμβάνεστε ότι κανείς σώφρων δεν πείθεται με τις δήθεν ψευτο – μετάνοιές σας, με τις υποκριτικές δηλώσεις μεταμέλειάς σας. Κι όμως, δε φταίτε εσείς για όλα. Φταίμε κι εμείς, διότι εμείς σας εκλέξαμε.

Απευθύνομαι στην πνευματική και δη την εκπαιδευτική ηγεσία αυτού του τόπου. Σήμερα, οι ακαδημαϊκοί δάσκαλοι δε μιλάνε, παρά μονάχα φωνάζουν αλαζονικά. Σήμερα, οι δάσκαλοι δε διδάσκουν, παρά μονάχα αυτά που τους επιβάλλουν. Σήμερα, οι δάσκαλοι πια δεν τραγουδάνε. Σήμερα οι δάσκαλοι δεν έχουν τη φωτιά στο βλέμμα τους.  Ίσως επειδή οι δάσκαλοι, οι εκπαιδευτικοί του σήμερα ανήκουμε στη γενιά της ευημερίας. Θεωρήσαμε αναχρονιστικό τον πατριωτισμό, τον αντικαταστήσαμε με έναν άγονο κοσμοπολιτισμό και διεθνισμό. Αποκαλέσαμε άχρηστη την αγάπη για την πατρίδα μας, επικαλούμαστε σήμερα μιαν ανούσια, δήθεν ελεύθερη, απολιτική συμπεριφορά ή, στην καλύτερη περίπτωση, προτάσσουμε δήθεν νέες – παγκόσμιες – αξίες, όπως αυτή της περιβαλλοντικής συνείδησης, της παγκόσμιας ειρήνης, της οικονομικής ανάπτυξης. Πιότερο συνειδητοποιημένους περιβαλλοντικά θα διαπίστωνε κανείς τους δικούς μας ήρωες άλλων εποχών. Διότι το χωράφι τους το φρόντιζαν με θεϊκή καλοσύνη, τα ζώα τους τα αισθάνονταν σα μέλη της οικογένειας. Η παγκόσμια ειρήνη είναι μόνο μια ουτοπία. Όσοι πολεμούν για τον τόπο τους, δεν πολεμούν διότι τους αρέσει ο πόλεμος. Πολεμούν για να ζήσουν εκείνοι και τα παιδιά τους εν ειρήνη. Η οικονομία είναι μοναχά ένας τομέας του ανθρώπινου πολιτισμού. Η μονοδιάστατη ανάπτυξή του δεν καλυτερεύει τον άνθρωπο. Κάποτε διδάσκαμε για ήρωες. Κάποτε διδάσκαμε την ιστορία μας, δίχως ψεύτικες αναστολές και πλαστή μετριοφροσύνη. Λησμονήσαμε τους ήρωες του λαού μας, λησμονήσαμε έτσι πως έζησαν με μεγαλοπρέπεια, πως πέθαναν και για το δικό μας χατίρι. Η δική μας σημερινή πρόοδος έχει πατήσει πάνω στα δικά τους, πρόθυμα γι’ αυτό, θυσιασμένα κορμιά. Αν πάψουμε να τους θυμόμαστε, θα είμαστε ίδια όρνια που τριγυρίσαμε πάνω από τα κεφάλια αυτών που πέθαναν και που χορτάσαμε τρώγοντας πτώματα Λησμονήσαμε εκείνους, λησμονήσαμε και την ίδια την ιστορία του τόπου μας. Τι μέλλον μπορεί να έχει ένας λαός που λησμονεί το παρελθόν του;  Λησμονήσαμε, λοιπόν τα μεγάλα μαθήματα. Το πιο σπουδαίο απ’ αυτά είναι πως η ζωή είναι μια μάχη που δεν τελειώνει ποτέ…

Θα ήθελα, τελευταία, να απευθυνθώ σε κάθε απλό Έλληνα πολίτη. Το βάρος που έριξαν στις πλάτες μας ανάξιοι πολιτικοί, ανίκανοι ηγέτες, αδιάφοροι πνευματικοί άνθρωποι καλούμαστε, για άλλη μια φορά στην ιστορία μας, να το σηκώσουμε εμείς. Μη σας τρομάζει αυτό. Κι άλλοτε στην Ιστορία μας συνέβησαν παρόμοιες καταστάσεις. Σε κάθε πόλεμο, σε κάθε εθνική περιπέτεια, το βάρος του αγώνα, της μάχης το σήκωνε ο απλός λαός, ο απλός στρατιώτης, ο απλός αγωνιστής. Κι αν σήμερα δεν έχουμε ηγέτες του αναστήματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου – που, για να θυμηθούμε, πρώτος πεινούσε και διψούσε, πρώτος υπέφερε και πολεμούσε – δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν γύρω μας. Μπορεί να μην απογαλάκτισαν ακόμη, μπορεί να μην τους δίνεται το βήμα για να μιλήσουν, μπορεί να περιμένουν την κατάλληλη στιγμή. Εμείς, όμως οφείλουμε, για άλλη μια φορά, να αγωνιστούμε. Όχι όμως για να πάρουμε απλώς ένα δάνειο που θα μας ξελασπώσει προσωρινά. Οφείλουμε να αγωνιστούμε για να σηκώσουμε τη σημαία μας ψηλά, αυτή που κάποιοι μάτωσαν για να κυματίζει σήμερα σε κάθε γωνιά τούτης της χώρας. Αυτή που δεν υπεστάλη, ακόμη και υπό την απειλή των όπλων. Οφείλουμε να αγωνιστούμε για να προοδεύσουμε πνευματικά. Τα παχιά πορτοφόλια δεν ισοδυναμούν με καλύτερο πολιτισμό. Πουλώντας μας την ευμάρεια για πολιτισμό, μας έκαναν να ξεχάσουμε την αλληλεγγύη, την αλληλοκατανόηση, την ανιδιοτελή φιλία, τη στέρεη συμμαχία, την αξία της μάθησης και της γνώσης, τη σημασία της πολιτικής συμμετοχής, τη σπουδαιότητα της αξιοπρεπούς διαβίωσης. Οφείλουμε να παλέψουμε για μια Ελλάδα όχι απαραίτητα πλούσια σε υλικά αγαθά, αλλά πλούσια σε παράδοση, σε συναίσθημα. Δυνατή όχι στο πορτοφόλι, αλλά στην καρδιά. Ικανή στις πράξεις, όχι μόνο στα λόγια. Που έχει για φωνή της το λόγο, όχι τη βία.

Συμπολίτες μου,

Δεν έχω καμία άλλη πολιτική ή κομματική ιδιότητα, παρά μονάχα αυτή του απλού πολίτη. Μα δε χρειάζομαι καμία άλλη. Όπως δε χρειάζεται και κανένας από σας. Έξω από τη Βουλή βρίσκεται το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Με κείνον ας ταυτιστούμε. Κι ας ξεκινήσουμε από σήμερα να χτίζουμε μέσα μας τον Άγνωστο Πολίτη, εκείνον που δίχως να τον ενδιαφέρει η όποια προβολή ή τα επίσημα μπράβο, τον ενδιαφέρει ωστόσο το καλό της πατρίδας του.

Τώρα είναι η ώρα του αγώνα. Δεν έχουμε χρόνο ούτε για να θρηνήσουμε. Ας αφήσουμε τους θρήνους για κείνους που δεν πολεμούν, που δεν αγωνίζονται. Οι υπόλοιποι έχουμε μια δύσκολη μάχη μπροστά μας. Την ύστατη μάχη, την υπέρτατη: αυτή που δίνεται για χάρη της πατρίδας μας. Αυτή που δίνεται για χάρη των παιδιών μας. Αυτή που δίνεται για να ξεφύγουμε από τη λάσπη που μας ρίξανε. Πέσαμε στο βούρκο. Αλλά γενναίος δεν είναι αυτός που καταφέρνει να μη πέσει. Είναι αυτός που αγωνίζεται για να μην ξαναπέσει. Διότι η ίδια η ζωή είναι ένας αγώνας, μια μάχη. Μια μάχη που δεν τελειώνει ποτέ...

Δημήτρης Γκίκας, Εκπαιδευτικός - Συγγραφέας

Η ελπίδα μας είναι η Ιστορία μας

Δε γνωρίζω αν έχουμε ελπίδα να διατηρηθούμε στην Ευρωζώνη. Δε γνωρίζω καν τι ελπίδες έχουμε, αν η Ελλάδα επιστρέψει στη δραχμή. Δε γνωρίζω αν υπάρχει ελπίδα σ’ αυτόν τον τόπο, έστω και την ύστατη τούτη ώρα, να αναλάβει τα ηνία της διακυβέρνησής του ένας άνθρωπος που, τουλάχιστον αυτό, θα παίρνει τις όποιες αποφάσεις με γνώμονα το συμφέρον της πατρίδας μας και του λαού της.

Γνωρίζω ότι η μόνη ελπίδα που μας απέμεινε είναι η Ιστορική μας διαδρομή. Είμαστε ένας λαός που γνώρισε καταστάσεις δυσβάσταχτες: Πολέμους, διχασμούς, πείνα, εξευτελισμούς, χειραγώγηση από ξένα κέντρα εξουσίας. Κι όμως, επιβιώσαμε... Σε πείσμα των καιρών, σε πείσμα των εχθρών μας, σε πείσμα της ίδιας μας της τρέλας...

Είμαστε ένας λαός που αγωνίστηκε εναντίον μιας ολόκληρης αυτοκρατορίας λαών και φυλών και τη νίκησε, επιλέγοντας όχι τη γη και το ύδωρ, αλλά την αυτοθυσία και την αυταπάρνηση. Που διέδωσε τον ελληνικό πολιτισμό ως τα πέρατα της οικουμένης, μετατρέποντας μια στυγνή αυτοκρατορία σε πολιτισμικό φάρο. Που «άλωσε» πολιτισμικά μια από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες που υπήρξαν ποτέ, εξαναγκάζοντάς την να αναγνωρίσει την ανωτερότητα του υποτελή της. Που κατάφερε να δημιουργήσει μια χιλιόχρονη αυτοκρατορία, αξεπέραστη ως τα σήμερα, γεφυρώνοντας δύο διαφορετικές κουλτούρες, που ως τότε τις χώριζε χάσμα. Είμαστε ένας λαός που παρότι παρέμεινε σε ξένο ζυγό σχεδόν μισή χιλιετία, επιβίωσε πολιτισμικά και διεκδίκησε την ελευθερία του, αναγκάζοντας εχθρούς και... «φίλους» να αλλάξουν και οι ίδιοι τον τρόπο που αντικρίζουν το μέλλον των λαών. Είμαστε ένας λαός που ξεπέρασε εμφυλίους, διχασμούς και εσωτερικές περιπέτειες. Που σήκωσε ανάστημα εκεί που δε σήκωναν όλοι οι υπόλοιποι, περισσότερο ισχυροί από μας. Που πολέμησε από τους πρώτους για το ιδανικό της ελευθερίας, κι ας είχε στις πλάτες του ένα ανελεύθερο καθεστώς. Είμαστε ένας λαός που μέσα στη στενότητα των συνόρων μας επιδείξαμε υπομονή και καρτερία, δεχόμενοι ένα από τα πιο μεγάλα προσφυγικά ρεύματα παγκοσμίως. Είμαστε ένας λαός που τούτη η στενότητα δε μας περιόρισε ποτέ, αντίθετα μας παρακινούσε, από καταβολής κόσμου, να ξανοιχτούμε και σ’ άλλα πελάγη, να φτάσουμε στις εσχατιές του κόσμου, να διδαχθούμε και να διδάξουμε κι άλλους. Είμαστε ένας λαός που, εν τέλει, δημιούργησε τον κόσμο που οι περισσότεροι αποκαλούν σήμερα «πολιτισμένο».

Δε γνωρίζω αν η Ελλάδα τελικά θα χρεοκοπήσει οικονομικά στην παρούσα συγκυρία. Είμαι όμως σίγουρος πως το Ελληνικό πολιτισμικό θαύμα ποτέ δε θα χρεοκοπήσει. Κι όπως ο ήλιος που μας ζεσταίνει δε σβήνει, δεν πεθαίνει ποτέ κι η ελπίδα μου πως το Ελληνικό Φως του πολιτισμού, μονάχα για λίγο μπορεί να χαθεί πίσω από τα μαύρα σύννεφα. Ώσπου να’ ρθει η ώρα να λάμψει και πάλι το φως του στον ξάστερο ουρανό...

Έλληνες, ό, τι κάμομεν θα το κάμομεν μονάχοι μας

Σαν σήμερα πέθανε ο επονομαζόμενος «Γέρος του Μοριά», η ψυχή της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Έμεινε στην Ιστορία ως ένας από τους πρωτεργάτες του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων και τα απομνημονεύματά του δεν καταγράφησαν από τον ίδιο ή από κάποιον από την «κλίκα» του, αλλά από έναν πρώην πολιτικό του αντίπαλο, το δικαστή Γεώργιο Τερτσέτη. Ο τελευταίος, παρά το γεγονός ότι υπήρξε επικριτής της πολιτικής του «Γέρου του Μοριά», όταν κλήθηκε να τον καταδικάσει με κατασκευασμένη κατηγορία, όχι μόνο δε δέχτηκε αλλά κινδύνεψε να χάσει και τη ζωή του, αρνούμενος να υπογράψει τη θανατική καταδίκη του πρώην αντιπάλου του. Στο τέλος, μάλιστα ο ίδιος ο Τερτσέτης κατέγραψε τα σπουδαιότερα βιογραφικά στοιχεία της ζωής του μεγάλου εκείνου ήρωα της Επανάστασης.

Παρά την πρόσφατη προσπάθεια «αποκαθήλωσης» του σπουδαίου εκείνου αγωνιστή (βλ. εκπομπή του ΣΚΑΙ για την ελληνική επανάσταση γενικότερα, καθώς και τον τρόπο που προβλήθηκε το πρόσωπο του Θ. Κολοκοτρώνη σε σειρά εκπομπών του ίδιου... έγκριτου καναλιού), η φυσιογνωμία του «Γέρου του Μοριά» έμεινε στην ιστορία όχι μόνο για τη δράση του στα πεδία των μαχών, αλλά και για τον τρόπο που αντίκριζε την πολιτική και διπλωματική κατάσταση της εποχής. Σπουδαίες φράσεις του έχουν μείνει στην ιστορία επειδή διαθέτουν, ακόμη και σήμερα, την επίκαιρη σημασία και τη διαχρονική βαρύτητα των λόγων όχι απλώς ενός στρατιωτικού ηγέτη, αλλά κι ενός πατριώτη πολιτικού και διπλωμάτη.

Χαρακτηριστικό στοιχείο της πολιτικής φυσιογνωμίας του Κολοκοτρώνη είναι η σταθερή πεποίθησή του πως την ελευθερία οι Έλληνες οφείλουν να τη διεκδικήσουν μόνοι τους. Παρότι ο ίδιος προσανατολίστηκε διπλωματικά πότε με την Αγγλόφιλη και πότε με τη Ρωσόφιλη πολιτική πτέρυγα, πίστευε πως η όποια βοήθεια των ξένων θα είχε σαφέστατα ιδιοτελή κίνητρα (σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά;). «Έλληνες, ό, τι κάμομεν, θα το κάμομεν μονάχοι μας», συνήθιζε να λέει.

Επειδή η ιστορία αποτελεί το σπουδαιότερο εργαλείο πολιτικής σκέψης, είναι – σήμερα περισσότερο από ποτέ – αναγκαία η εκ νέου ανάγνωση των απομνημονευμάτων εκείνου του σπουδαίου αγωνιστή, όχι μόνο από τους πολιτικούς αλλά και από τους απλούς πολίτες. Τα τελευταία γεγονότα της οικονομικής κατάρρευσης της χώρας έχουν οδηγήσει πολλούς από τους απλούς ανθρώπους αλλά και αρκετούς από τους πολιτικούς και πνευματικούς ταγούς στο δρόμο της διαμαρτυρίας και της αγανάκτησης. Ακούγονται λόγια αντίστασης και επανάστασης. Ως εκπαιδευτικός θεωρώ ότι η πρώτη μορφή αντίστασης ξεκινά πάντα από τα σχολεία. Και το πρώτο εργαλείο αντίστασης είναι η εκμάθηση της ιστορίας μας που είναι μεστή από πράξεις αυτοθυσίας και ανυποχώρητης θέλησης ανθρώπων που πάνω απ’ όλα τοποθετούσαν την πατρίδα κι όχι το χρήμα...

Ας γίνουν τα λόγια του «Γέρου του Μοριά» το σύνθημα με το οποίο οι Έλληνες θα ξεκινήσουμε την αντίσταση απέναντι στην ιδιότυπη μορφή κατοχής που εγκαθιστούν τα ξένα κέντρα εξουσίας και οι... εγχώριοι  «παπαγάλοι» τους με αφορμή μια οικονομική κρίση που πρώτοι, όμως εκείνοι δημιούργησαν...

«Έλληνες, ό, τι κάμομεν, θα το κάμομεν μονάχοι μας». Διότι πιότερο κι απ’ τη φτώχεια η σκλαβιά είναι χειρότερο δεινό...