Πολιτικό μανιφέστο ενός μη πολιτικού ανδρός

Δεν είμαι πολιτικός. Είμαι βαθιά πολιτικοποιημένος, δεν ανήκω όμως σ’ αυτούς που επεδίωξαν ως τα σήμερα πολιτική σταδιοδρομία. Πρώτον, διότι δε θεωρώ την ενασχόληση με την πολιτική ως «σταδιοδρομία», τουλάχιστον με τη σημερινή έννοια του όρου. Πρόκειται για λειτούργημα βαρύ κι ασήκωτο, για «ράσο» δύσκολο και επίπονο, επίμοχθο κι αφόρητο. Αν ζούσε ο Πλάτων, ενδεχομένως να στηλίτευε τούτη τη στάση μου. Όμως, το παραδέχομαι, μου αρέσει περισσότερη η πνευματική αναζήτηση, παρά η πρακτική ενασχόληση που απαιτεί η πολιτική. Κι όμως, δεν μπορώ να μην εξεγείρομαι λογικά, όταν ακούω «μέτρα» που προκρίνουν το παράλογο και το εντελώς μη πρακτικό. Γι’ αυτό και, με καθαρά λογικούς όρους και με απλές πρακτικές σκέψεις θα πρότεινα κάποια μέτρα που, πολύ άμεσα, θα οδηγούσαν σε μια διαφορετική προσέγγιση των προβλημάτων που βιώνουμε σήμερα ως λαός.

Η πρώτη μου σκέψη είναι ίσως γενικότερα διαφοροποιημένη. Δε θεωρώ το οικονομικό πρόβλημα ξεκάρφωτο. Πρόκειται για πρόβλημα βαθιά πολιτισμικό. Κρίση πολιτισμού περνά η χώρα μας, κρίση πολιτισμικής ανάπτυξης περνά και η Οικουμένη γενικότερα. Από την ώρα που θεοποιήσαμε ένα μόνο τομέα του πολιτισμού, την οικονομία, και θεωρήσαμε τους υπολοίπους ως «πιστούς» και ακόλουθους της Θεάς αυτής, εύλογο είναι να βιώνουμε σήμερα μια πρωτόγνωρη – όχι διότι ποτέ δεν υπήρξε αντίστοιχη, αλλά διότι ποτέ δεν είχε τις οικουμενικές διαστάσεις του σήμερα – πολιτισμική παρακμή. Κατά συνέπεια, οφείλουμε στα μέτρα μας να λάβουμε υπόψη και τούτο το στοιχείο. Δεν επιτυγχάνεται οικονομική πρόοδος, δίχως γενικότερη πολιτισμική πρόοδος. Αλλιώς, θα οδηγηθούμε σ’ ένα φαύλο κύκλο, ατέρμονο, ατελεύτητο.

Αν το μεγάλο πρόβλημα είναι η οικονομική ύφεση, τότε σε καμία περίπτωση δε διορθώνεται διογκώνοντάς την. Θέλετε να μειώσετε την ύφεση; Απαλείψτε όλους εκείνους τους παράγοντες που τη θεριεύουν: γραφειοκρατία, υπερβολική φορολόγηση. Καταλύστε όλες εκείνες τις άχρηστες διαδικασίες που απαιτούνται για το άνοιγμα εταιρειών. Καταργήστε κάθε άδικη αρπαγή χρημάτων (προκαταβολικοί φόροι, ΦΠΑ). Τιμωρήστε άμεσα και αποτελεσματικά κάθε περίπτωση οικονομικής επιβάρυνσης του πολίτη («λαδώματα», «εξυπηρετήσεις» κάτω από το τραπέζι, «φακελάκια»). Οι φόροι σκοπό έχουν να υπηρετούν τις βασικές λειτουργίες του κράτους, όχι να «συντηρούν» μια απίστευτη γραφειοκρατική μηχανή, ούτε να εξυπηρετούν την υψηλόμισθη πελατεία των κυβερνώντων.

Περιορίστε τις δαπάνες. Με πολύ απλό τρόπο, όμως. Μειώστε άμεσα τους βουλευτές σε 200 και την αντίστοιχη αποζημίωσή τους στο μισό. Καταργήστε επιτροπές, καταργήστε τα «τσιράκια» των βουλευτών και τις παχυλές τους αμοιβές, μειώστε κατά πολύ τις αποζημιώσεις των κομμάτων. Καθορίστε ενιαίο μισθολόγιο, όχι όμως μειώνοντας κάθε μισθολογική αμοιβή, αλλά περικόπτοντας τις παχυλές. Δεν είναι λογικό να μειώνονται συντάξεις των 800 ευρώ με τον ίδιο τρόπο και με το ίδιο ποσοστό που θα μειωθεί ένας μισθός 5.000 Ευρώ. Βάλτε πλαφόν στα λειτουργικά έξοδα κάθε δημόσιας υπηρεσίας, με αντίστοιχη βαθμολογική «ποινή» στους διευθυντές που δεν την τηρούν. Κλείστε άμεσα κάθε επιχείρηση που δε θέλει να πληρώσει τις ασφαλιστικές ή φορολογικές της εισφορές (και δεν αναφέρομαι βέβαια στα μικρομάγαζα. Αναφέρομαι στα μεγαλομάγαζα που οφείλουν εκατομμύρια και δεν πληρώνουν, διότι έχουν πολιτικό «μπάρμπα» που τα καλύπτει).

Καταργήστε την υποχρεωτική εισφορά στα ταμεία, τύπου ΤΕΒΕ. Παραδεχτείτε επιτέλους ότι το σύστημα δεν αντέχει. Δώστε τη δυνατότητα της αυτασφάλισης σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, διαμορφώστε όμως αντίστοιχα κι ένα αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας γι’ αυτές τις εταιρείες (φαινόμενα του τύπου Ασπίς Πρόνοια δεν πρέπει να ξαναπαρουσιαστούν).

Αξιοποιήστε την περιουσία του Κράτους. Λέω «αξιοποιήστε», όχι ξεπουλήστε. Δημιουργήστε έναν Οργανισμό, ο οποίος – επιτέλους – θα καταγράψει και θα εντάξει όλη τη δημόσια περιουσία σε ένα ΝΠΔΔ. Κάντε χρήση ακόμη και ιδιωτικών εταιρειών, αν χρειαστεί. Το Νομικό Πρόσωπο που θα δημιουργηθεί, ας αντλήσει τα κεφάλαια από τις ξένες αγορές για την αξιοποίησή του, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν – τουλάχιστον τα περισσότερα εξ αυτών – για την οριστική αποπληρωμή μέρους των χρεών που βαραίνουν εμάς και τα παιδιά μας. Αξιοποιήστε εν τέλει τα κοιτάσματα της θαλάσσιας περιοχής του Αιγαίου και του Ιονίου. Κάντε συμφωνία με ξένες εταιρείες για την εξόρυξη του πλούτου που είναι τεράστιος κι αναξιοποίητος. Φανείτε, επιτέλους ικανοί διπλωμάτες. Αναδείξτε τις όποιες γνώσεις σας στη διεθνή πολιτική για να στραφείτε όπου εσείς νομίζετε καλύτερα. Δεν απασχολεί τον ελληνικό λαό, αν την αξιοποίηση την αναλάβει ρωσική ή κινεζική ή γερμανική ή αμερικανική εταιρεία. Τον απασχολεί να μπορέσει να αξιοποιήσει τον πλούτο της χώρας του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, δίχως να ξεπουληθεί ούτε ο ίδιος, ούτε η εθνική του κυριαρχία. Οι άναρθρες κραυγές της γείτονος, άναρθρες κραυγές θα παραμείνουν. Η Ελλάδα, το πιστεύω ακόμη αυτό, έχει περισσότερες πιθανότητες στη διεθνή σκηνή να πετύχει το συμφέρον για το λαό της.

Κλείστε τις τράπεζες τύπου Λαυρεντιάδη. Αντίστοιχα, επιτρέψτε στις υγιείς να συγχωνευτούν το συντομότερο, δίχως ιδιαίτερες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Οφείλετε, όμως πρωτίστως να εισηγηθείτε άμεσα μέτρα για «κούρεμα» των χρέων των πολιτών.Μια νέα σεισάχθεια, με αναλογικές διαδικασίες που θα υπηρετούν τη σύγχρονη κατάσταση, είναι αναγκαία.  Η διαδικασία δια της δικαστικής οδού αργεί υπερβολικά. Διαμορφώστε τις αναγκαίες νομικές ρυθμίσεις, ώστε οι διακανονισμοί να γίνονται άμεσα και αυθημερόν. Και, επιτέλους, αποδώστε και τις αντίστοιχες ευθύνες: δε φταίει μόνο ο λαός που δανείστηκε υπερβολικά. Φταίνε και οι τράπεζες που δάνειζαν, λες και δεν υπήρχε αύριο. Δώστε, λοιπόν τη δυνατότητα στους δανειολήπτες να γλιτώσουν μέρος των δανείων τους με άμεση διευθέτηση. Είναι σίγουρο ότι, αν υπάρξει διευθέτηση με νομική περιγραφή των όρων (κι όχι με νέες... επαναχρηματοδοτήσεις που κάνουν κάποιες τράπεζες ήδη, οι οποίες – τις περισσότερες φορές – επιβαρύνουν έτι περισσότερο τον καταναλωτή), η πλειοψηφία των δανειοληπτών θα αποπληρώσει το χρέος της συνειδητά, δίνοντας μια ανάσα και στις τράπεζες που βλέπουν τα περισσότερα δάνεια στο «κόκκινο» και χωρίς καμία δυνατότητα αποπληρωμής με τους σημερινούς όρους. Διαμορφώστε, δηλαδή ένα υγιές χρηματοπιστωτικό σύστημα με σταθερά θεμέλια, όπου το κέρδος και η κατανάλωση θα υφίστανται σε λελογισμένη και ελεγχόμενηβάση.

Αξιοποιήστε τη δύναμη της δικαστικής εξουσίας, δίνοντάς της περισσότερες αρμοδιότητες και επιτρέποντάς της άμεσες διαδικασίες. Δώστε στους εκπροσώπους της τη δύναμη του λόγου. Τις περισσότερες φορές, οι δικαστικοί λειτουργοί είναι η τελευταία ελπίδα του πολίτη απέναντι στην αυθαιρεσία του κράτους. Κάντε το σύστημα πιο ευέλικτο.  Όταν το δικαστικό σύστημα καταντά «καθυστερημένη διαδικασία», ούτε δικαιοσύνη αποδίδεται, ούτε οι νόμοι λειτουργούν. Κυρίως, όμως αλλάξτε τους νόμους! Στο εμπορικό δίκαιο, για παράδειγμα, υφίστανται νόμοι που ισχύουν εδώ και 100 χρόνια! Νόμοι που δε συνάδουν με την εποχή, ούτε με τις καινούργιες συνθήκες. Αδικίες που συσσωρεύονται, συσσωρεύονται εξαιτίας τέτοιων νόμων. Καταργήστε νόμους που «φωτογραφίζουν» εξυπηρετήσεις υπέρ τρίτων, υπέρ κομματικών προσώπων ή καταστάσεων. Μεταρρυθμίστε επιτέλους το Σύνταγμα!

Αλλάξτε την εκπαίδευση! Δώστε της τη δυνατότητα να είναι σύγχρονη, δίχως όμως απαραίτητα να γίνεται έρμαιο παγκοσμιοποιημένων αντιλήψεων. Η Ελλάδα είναι κράτος με ιδιαίτερη κουλτούρα. Διατηρήστε την! Παίγνια σε ξένες αντιλήψεις δεν πρέπει να γίνουμε. Ούτε και κανένα συμφέρον έχουμε να γίνουμε. Καλλιεργήστε την κουλτούρα μας, αξιοποιήστε την. Δεν είναι ανάγκη να οπισθοδρομούμε, δεν είναι ανάγκη όμως να εξοβελίζουμε την παράδοσή μας. Σεβόμαστε τα αγαθά της σύγχρονης τεχνολογίας, σεβόμαστε όμως και τη γλώσσα μας, τη θρησκευτική μας παράδοση. Δεν αντιμαχόμαστε την ξένη κουλτούρα, δεν ρίχνουμε όμως στα τάρταρα τη δική μας. Ας είμαστε Έλληνες, που ξέρουμε να επιβιώνουμε στη σύγχρονη εποχή. Δεν είναι ανάγκη όμως να ντρεπόμαστε που είμαστε Έλληνες. Μειώστε τις σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όχι όμως με γελοία κριτήρια, αλλά με το αν παράγουν έργο. Καταργήστε το σύστημα εισαγωγής στα Πανεπιστήμια. Ας επιλέγει κάθε πανεπιστήμιο τον τρόπο εισαγωγής σ’ αυτό. Ανοίξτε ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ο ανταγωνισμός, ο υγιής ανταγωνισμός, θα ανοίξει τις προϋποθέσεις να γίνει η εκπαίδευση καλύτερη. Η επιστημονική έρευνα δεν μπορεί να χρηματοδοτείται από το κράτος, ούτε να αναπαράγει ερευνητές που αναδεικνύονται με βάση κομματικά κριτήρια και πατρωνίες ή νεποτισμούς.

Δώστε στην περίθαλψη τη θέση που της αξίζει. Διαμορφώστε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια υγειονομική περίθαλψη που θα στηρίζεται στον καλύτερο. Δώστε τη δυνατότητα σε κάθε ασφαλισμένο να επιλέγει το γιατρό του ή το νοσοκομείο που επιθυμεί. Ο θεσμός του εφημερεύοντος νοσοκομείου είναι θεσμός παρωχημένος και μόνο χάλι δημιουργεί. Ασφαλιστικά ταμεία που επιλέγουν εκείνα τους γιατρούς είναι μια κατάσταση γελοία. Αν δεν μπορείτε να συντηρήσετε το σύστημα, δώστε τη δυνατότητα στους ιδιώτες να το κάνουν.

Δημόσιες συγκοινωνίες με αντίτιμο, και μάλιστα πανάκριβο, είναι σχήμα οξύμωρο. Διατηρήστε ένα κομμάτι τους δημόσιο και – συγχρόνως – δωρεάν. Ιδιωτικοποιήστε όποιο κομμάτι δεν μπορείτε να συντηρήσετε. Δε χρειαζόμαστε περισσότερες συγκοινωνίες. Χρειαζόμαστε καλύτερες ποιοτικά συγκοινωνίες. Κι αυτό δεν είναι θέμα μόνο του προσωπικού, είναι θέμα του φορέα, στον οποίο εργάζονται.

Καταργήστε τη μονιμοποίηση. Βγάλτε όμως από το μυαλό σας τις απολύσεις. Θέλετε να κάνετε τον Δημόσιο Τομέα παραγωγικό; Πάψτε να προσλαμβάνετε άλλους. Και αυτό καταστήστε το σαφές. Για μια πενταετία ή δεκαετία, καταργήστε κάθε πρόσληψη. Όποιες ανάγκες υπάρξουν, καλύψτε τις με βάση το υπάρχον προσωπικό. Καταργήστε το ΑΣΕΠ. Σε πολλές περιπτώσεις, ο ρόλος του ήταν, το λιγότερο, ύποπτος (Προέκρινε, για να αναφέρω παραδείγματα, άλλα κριτήρια εισαγωγής σε μία περίπτωση κι άλλα σε άλλη, «διαφήμιζε» συγκεκριμένα πτυχία Πληροφορικής κ.ο.κ). Αντ’ αυτού, καθιερώστε με νομικές διατάξεις κριτήρια βαθμολογικής ανόδου, μετατάξεων, προσλήψεων κ.λ.π κοινά για όλους.

Αποδώστε και πάλι στις Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας το κύρος που τους οφείλεται. Η Ελλάδα δεν πρέπει ποτέ να λησμονήσει ότι εξακολουθεί να βρίσκεται σε μια περιοχή που υφίστανται εθνικοί κίνδυνοι κι ότι δεν μας συμφέρει να γίνουμε κράτος – δορυφόρος (τύπου Αυστρίας ή Ελβετίας) άλλων κρατών. Κάθε χώρα που επιθυμεί να ασκήσει εξωτερική πολιτική σοβαρή και συμφέρουσα γι’ αυτήν, οφείλει να έχει αξιόμαχο Στρατό και υπεύθυνα Σώματα Ασφαλείας. Οφείλουμε, όμως όλοι να συνειδητοποιήσουμε πως η Ελλάδα έχει και τη δύναμη και τον πολιτισμό να πρωταγωνιστεί στη διεθνή πολιτική. Αν κάποιοι μας έπεισαν γιατο αντίθετο, αυτοί ήσαν οι πρώτοι προδότες. Έχουμε την ευθύνη διότι τους πιστέψαμε. Έχουμε την ευθύνη διότι λησμονήσαμε τι θα πει να διαθέτεις βαρύτητα στη διεθνή πολιτική σκηνή. Και δε τη διαθέτεις, όταν απαξιώνεις τις ένοπλες Δυνάμεις σου. Επαναφέρατε την ιεραρχία στο Στράτευμα και στα Σ.Α. Αν μη τι άλλο, σοσιαλιστικές πρακτικές το οδήγησαν στη σημερινή του κατάσταση, για την οποία ουδόλως φταίνε τα Στελέχη τους, εκτός από τους ακραία κομματικοποιημένους και εκείνους που ωφελήθηκαν από τη γενικότερη αναξιοκρατία, για να αποκτήσουν θώκους και να διαλύσουν τη δομή των Δυνάμεων αυτών που φυλούν Θερμοπύλες.

Προστατέψτε την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας. Τουρισμός, ιστορία, εκπαίδευση είναι τα μεγάλα κεφάλαιά μας. Αξιοποιήστε τα, μη τα ξεπουλάτε. Φροντίστε για το περιβάλλον. Ανήκει κι αυτό στην πολιτισμική κληρονομιά του τόπου μας. Μην απαξιώνετε ακόμα και τους μικρούς συλλόγους που, οι περισσότεροι τουλάχιστον, με πολύ μεράκι διαδίδουν την τοπική παράδοση και την ιστορία μας ή καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες διάσωσης του περιβάλλοντος. Αναδείξτε κάθε δύναμη αυτού του τόπου, όσο μικρή κι αν είναι. Μπορεί να είμαστε μια χώρα μικρή. Και λοιπόν; Πάντοτε ήμασταν. Έχουμε όμως γιγάντια ιστορία, γιγάντιο πολιτισμό, γιγάντιους ανθρώπους. Μη τους μικραίνετε με τη στάση και τη συμπεριφορά σας.

Δώστε πάλι την αξιοπιστία στην πολιτική ζωή. Καταργήστε κάθε προνόμιο των πολιτικών ταγών, που οδήγησαν στην κατάπτωση της δημοκρατίας σε μια ιδιότυπη ολιγαρχία. Ατιμωρησία, αναλγησία για το λαό, αδιαφορία για το κράτος, αναξιοκρατία, προδοτική στάση και δουλική συμπεριφορά, ξύλινος πολιτικός λόγος, φιλοχρηματία, έχουν οδηγήσει το λαό σε μια νωχελική στάση, σε μια απολιτίκ συμπεριφορά, σε μια αδιαφορία για τα κοινά, που τόσα αρνητικά δημιουργούν στο δημοκρατικό πολίτευμα. Εντιμότητα, ειλικρίνεια, σοβαρότητα, αξιοπιστία, συναίσθηση της ιστορικής ευθύνης δεν πρέπει να είναι ξένες λέξεις για την πολιτική.

Μάθετε να αξιοποιείτε τις πνευματικές δυνάμεις του τόπου. Δίχως υποχρεωτικά να τους δίνετε πολιτικά αξιώματα, δώστε τους τη δυνατότητα άρθρωσης πολιτικού λόγου, ακόμη κι αν αυτός είναι αντίθετος με το δικό σας. Σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι ευτελίζονται από τα υποχείρια ΜΜΕ, κατονομάζονται ως γραφικοί, επειδή προβάλλουν μιαν άλλη άποψη, διαφορετική από τα «παπαγαλάκια» και τους υποστηριχτές της παγκοσμιοποίησης. Χρησιμοποιήστε τους. Η εμβέλεια των πνευματικών ανθρώπων είναι σημαντική τόσο στην κοινωνία μας, όσο και στη διεθνή σκηνή. Υπάρχουν γύρω μας, είναι γεμάτοι από ιδέες και – πολλοί εξ αυτών – είναι ιδιαίτερα πολιτικοποιημένοι. Παραγκωνίζονται, όμως. Διότι διακηρύττουν την απλή αλήθεια: Πως η οικονομία δεν είναι η μοναδική δύναμη του ανθρώπινου πολιτισμού, πως το χρήμα δεν είναι η υπέρτατη κινητήριος δύναμη της ανθρώπινης θέλησης. Κι όταν κάποιος έχει για φως του την αλήθεια, τρομάζει όλους εκείνους που τρέφονται και συντηρούνται από τη μαυρίλα του σκοταδιού.

 Ελλάδα, πάντοτε ας θυμόμαστε, δεν είναι καθόλου εκείνη η ομάδα που κατέχει πολιτικούς θώκους και αξιώματα. Ελλάδα είμαστε όλοι εμείς, που ζούμε, εργαζόμαστε, σπουδάζουμε σ’ αυτή. Ελλάδα είμαστε όλοι εμείς που προσερχόμαστε στις κάλπεις, για ν’ αναθέσουμε τους θώκους σε ανθρώπους που καλούνται να υπηρετήσουν όχι μόνο εμάς, αλλά και τη χώρα στο σύνολό της. Ελλάδα είμαστε όλοι εμείς που βιώνουμε τις αποφάσεις των ταγών μας, που καθοδηγούμαστε απ’ αυτούς. Είμαστε συμπολίτες τους, συνάνθρωποί τους, δεν είμαστε ζώα, ούτε κατώτεροί τους. Τους επιλέξαμε για να μας κυβερνούν, όχι για να μας ποδηγετούν ή να μας χειραγωγούν. Και, κάθε τόσο, τους θυμίζουμε ότι στη θέση που βρίσκονται σήμερα, δε θα βρίσκονται για πάντα. Ελλάδα είμαστε όλοι εμείς που οφείλουμε να αντιλαμβανόμαστε ακέραιη την ευθύνη που μας αναλογεί, ως πολίτες ενεργοί αυτού του τόπου. Ελλάδα είμαστε όλοι εμείς που διαμαρτυρόμαστε, εξεγειρόμεθα, φωνάζουμε – ο καθένας με τον τρόπο του – όταν βλέπουμε το δίκιο να παραγκωνίζεται και την αδικία να βασιλεύει.

Δεν είναι ανάγκη να είναι κανείς πολιτικός, για να αρθρώσει πολιτικό λόγο. Πνευματικοί άνθρωποι ήσαν αυτοί που άρθρωσαν σπουδαίο πολιτικό λόγο, που κατάφεραν να αλλάξουν το χαρακτήρα των πολιτικών συστημάτων. Πολλοί εξ αυτών δε θέλησαν εξουσία.   Έχει, εξάλλου ειπωθεί πως ο καλύτερος άνθρωπος για να αναλάβει μια εξουσία, είναι αυτός που δεν είναι καθόλου διατεθειμένος να το κάνει. Δεν είναι, λοιπόν ανάγκη να καταλάβουν την εξουσία. Ανάγκη όμως είναι να έχουν λόγο γι’ αυτήν, σ’ αυτήν, επ’ αυτής. Κι ας υπάρχουν αυτοί τους κατηγορούν, τους μέμφονται.  Χρέος όλων των πνευματικών ανθρώπων, έλεγε ο Καζαντζάκης, είναι να φωνάζουν στην έρημο. Ίσως κάποιος ακούσει...