Λόγος προς τους λαούς της Ευρώπης (Εμπνευσμένο από το λόγο του J.F. Kennedy)

Ευρωπαίοι συμπολίτες μου, Ζούμε πλέον σε μια διαφορετική Ευρώπη, επειδή οι ηγέτες μας θεωρούν πια το διακρατικό οργανισμό που δημιουργήθηκε εδώ και μισό περίπου αιώνα, ως κλαμπ πλουσίων που μπορεί και του επιτρέπεται να εκμεταλλεύεται τους πιο φτωχούς κι αδύναμους. Κι όμως, οι ίδιες αρχές της δημιουργίας τούτης της Ένωσης, οι ίδιες πεποιθήσεις για τις οποίες αγωνίστηκαν οι λαοί της και κάποιοι σπουδαίοι πολιτικοί της είναι ακόμη και σήμερα επίκαιρες όχι μόνο στην ίδια την ήπειρο, αλλά και σ’ ολόκληρο τον κόσμο: Οι αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοκρατικής ευημερίας. Οφείλουμε να θυμόμαστε πάντα πως είμαστε σήμερα οι κληρονόμοι εκείνων των οραματιστών που δημιούργησαν το σημερινό μεγαλεπήβολο ειρηνικό κόσμο. Διότι, από την ώρα που γεννήθηκε το ευρωπαϊκό όραμα, οι λαοί της Ενωμένης Ευρώπης έπαψαν να αναζητούν στον πόλεμο τρόπους πολιτικής συμπεριφοράς. Η φλόγα της κοινωνικής δικαιοσύνης και ευημερίας φούντωσε στην ψυχή της γενιάς εκείνης των Ευρωπαίων, γεννημένων τον προηγούμενο αιώνα, δοκιμασμένων από τον πιο αιματηρό ίσως πόλεμο που έγινε ποτέ, περήφανων για τη σπουδαίο κληρονομιά που βασίστηκε, κατά ένα μεγάλο μέρος, στον πιο φωτισμένο πολιτισμό της, τον Ελληνικό. Οι νέοι άνθρωποι που ζούμε σ’ αυτόν τον καινούργιο αιώνα, με τις τόσες πολλές υποσχέσεις μιας άνευ όρων ανάπτυξης σ’όλα τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας, οφείλουμε να παραμείνουμε απρόθυμοι να ζήσουμε ή να επιτρέψουμε την οριστική κατάπτωση της ηθικής, της δικαιοσύνης, της αδελφοσύνης και αλληλοβοήθειας των λαών. Οφείλουμε να μην επτρέψουμε σε καμία περίπτωση το σπουδαιότερο εγχείρημα των λαών της Ευρώπης, αλλά και του κόσμου, να ξεπέσει σε μια προσπάθεια των λίγων να πλουτίσουν έναντι των πολλών. Η Ευρώπη των λαών δεν πρέπει ποτέ να καταντήσει η Ευρώπη των τραπεζών και του απάνθρωπου πλουτισμού. Η αλληλεγγύη που εξαγγέλθηκε κάποτε, δεν πρέπει να παραμείνει στα πλαίσια μιας απλής οικονομικής συνδιαλλαγής. Στις αρχές και στις αξίες, στις οποίες αφοσιώθηκαν όλα τα Ευρωπαϊκά Έθνη, οφείλουμε και σήμερα να παραμείνουμε αφοσιωμένοι, απ’ άκρη σ’ άκρη της Ευρωπαϊκής ηπείρου. Ας γνωρίζουν όλα τα ευρωπαϊκά έθνη και οι ηγεσίες τους, είτε μας σέβονται, είτε όχι, ότι ο ελληνικός λαός δεν ξέχασε ποτέ την ευρωπαϊκή του ταυτότητα. Κληθήκαμε να το αποδείξουμε αυτό σε πολύ περισσότερες περιπτώσεις από οποιονδήποτε ίσως άλλο λαό. Κι όμως, ακόμα και σήμερα κάποιοι μας λοιδωρούν, μας εμπαίζουν, μας περιφρονούν. Ας γνωρίζουν όλα τα ευρωπαϊκά έθνη και οι ηγεσίες τους ότι θα πληρώσουμε οποιοδήποτε τίμημα, θα σηκώσουμε οποιοδήποτε βάρος, θα αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε δυσκολία, θα υποστηρίξουμε οποιονδήποτε φίλο, θα αντιταχθούμε σε οποιονδήποτε εχθρό, για χάρη της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ευημερίας, της ελευθερίας. Αυτό το υποσχόμαστε και με το παραπάνω. Αρνούμαστε, όμως να προσέλθουμε ως πρόβατα επί σφαγή και να θυσιαστούμε για χάρη του πλουτισμού των λίγων. Αρνούμαστε να σηκώσουμε στις πλάτες μας τις ευθύνες άλλων για την κατάντια και την εξαθλίωση – οικονομική και πολιτική – της Ενωμένης Ευρώπης. Αρνούμαστε να δεχτούμε την άδικη κριτική που στρέφεται εναντίον μας, επειδή κάποιοι αποφάσισαν να μας στιγματίσουν ως αποδιοπομπαίους τράγους. Δε φταίει η Ελλάδα για όλα τα δεινά της Ευρώπης. Στους παλιούς εκείνους συμμάχους, με τους οποίους μοιραζόμαστε την πολιτιστική και πνευματική προέλευσή μας, υποσχόμαστε την πίστη του αφοσιωμένου φίλου, εκείνη που έχουμε αποδείξει σε όλους τους πολέμους και σε όλες τις πρωτοβουλίες που λήφθηκαν για να γίνει η Ευρώπη πρότυπο ανάπτυξης πολιτισμού και επικράτησης πραγματικής αδελφοσύνης μεταξύ των λαών μας. Ενωμένοι, δεν υπάρχουν πολλά που δεν μπορούμε να επιτύχουμε. Διαιρεμένοι, λίγα μπορούμε να καταφέρουμε. Στους άσπονδους όμως φίλους, που σήμερα υβρίζουν το λαό που γέννησε την ίδια την Ιδέα της δημοκρατίας και της ελευθερίας, προειδοποιούμε ότι δεν θα δεχτούμε μια νέα μορφή αποικιοκρατίας και σιδηράς τυραννίας. Είμαστε ένα μικρό κράτος με μικρή πολιτική δύναμη σε μια αχανή Ευρωπαϊκή ήπειρο. Είμαστε όμως μεγάλοι στην ψυχή, ατρόμητοι στην καρδιά και αξεπέραστοι στο νου σε μια μικρόψυχη, άκαρδη και ανόητη Ευρώπη. Είμαστε, γι’ αυτό, ικανοί να ανάψουμε εκείνη τη σπίθα που θα κάψει κάθε νέα μορφή δουλείας, κάθε καινούργιο πρόσωπο τυράννου, κάθε προσπάθεια αλαζονείας των ισχυρών. Δεν προσδοκούμε ότι πάντα θα είσαστε σύμφωνοι με τις απόψεις μας. Ελπίζουμε όμως ότι πάντα θα σας αντικρίζουμε να υποστηρίζετε με πάθος την ιδέα της δημοκρατίας και της ελευθερίας και να θυμάστε ότι, στο παρελθόν, όσοι ανόητα επιδίωξαν την εξουσία καβάλα στην τίγρη, κατέληξαν στο στομάχι της. Στους αδελφούς μας, τους Ευρωπαίους λαούς, που παλεύουν, όπως κι εμείς σήμερα, να διαρρήξουν τα δεσμά της μαζικής ανέχειας, δηλώνουμε την έμπρακτη συμπαράστασή μας, όχι σαν απλό ευχολόγιο, αλλά διότι αυτό είναι το σωστό. Όταν λαοί ελεύθερων κρατών δεν έχουν τη θέληση να αλληλοβοηθηθούν, αυτοί οι λαοί μοιραία θα καταλήξουν δούλοι κι επαίτες, από ελεύθεροι πολίτες. Διότι η ελευθερία και η δημοκρατία στηρίζονται στη δύναμη που οι πολλοί διαθέτουν για κοινούς στόχους κι οράματα κι όχι στην καλή θέληση των λίγων που νομίζουν ότι προσφέρουν αυτές τις αξίες ως ελεημοσύνη. Αυτή η συμπαράσταση, αυτή η σπίθα της ελπίδας, δεν μπορεί να καταστεί θήραμα των αχόρταγων ταγών και των οικονομικών κολοσσών. Ας γνωρίζουν όλοι οι δυνάμει τύραννοι ότι οι λαοί της Ευρώπης προτίθενται να παραμείνουν κύριοι του οίκου τους. Στην ελεύθερη και δημοκρατική συνέλευση των ευρωπαίων λαών, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την τελευταία ελπίδα μας σε μια εποχή, στην οποία η υλιστική ευμάρεια καταπατά με θράσος και επιμονή κάθε έννοια δικαίου και ανθρωπιστικής ανάπτυξης, την καλούμε να μας υποστηρίξει, ώστε όλοι οι ευρωπαίοι λαοί να αποτρέψουμε τη μετατροπή του σε όργανο μιας νέας οικονομικής αποικιοκρατίας, να ενισχύσουμε την ασπίδα προστασίας που προσφέρει αυτή η συνέλευση στα αδύναμα κράτη και να επεκτείνουμε την προστασία αυτή σε ακόμα μεγαλύτερη γεωγραφική περιοχή. Στους ηγέτες εκείνους, η καρδιά των οποίων κρύβει το σκοταδισμό του δικαίου της πυγμής και οι σκοτεινέςτους προθέσεις ξαναφέρνουν στην επιφάνεια τη φρίκη ενός κεκρυμμένου ρατσισμού απέναντι στους αδύναμους, προσφέρω μονάχα τον αποτροπιασμό και την αποστροφή μου. Έχουν ζήσει οι λαοί της Ευρώπης μια από τις πιο φρικιαστικές σελίδες στο βιβλίο του κόσμου εξαιτίας παρόμοιων αντιλήψεων και συμπεριφορών. Δεν έχουμε ανάγκη την κακία τους, τα σκοτάδια της ψυχής τους. Δεν μπορούν, λοιπόν να επαναπαύονται οι σπουδαίοι ευρωπαίοι λαοί από τη σημερινή πορεία του Ευρωπαϊκού συρμού και των οδηγών του. Ένα όχημα που πάει στο γκρεμό, εξαιτίας της απίστευτης κουταμάρας, της καταραμένης ιδιοτέλειας και της σκοτεινής ανευθυνότητας του ανθρώπου που έχει το τιμόνι στα χέρια του, μόνο ένα πράγμα μπορεί να το συγκρατήσει: το φρένο έκτακτης ανάγκης που διαθέτουν οι επιβάτες του. Τούτη είναι η δική τους ευθύνη. Και σ’ αυτή την ευθύνη δε χωρούν αλληλοκατηγορίες, αλληλοσπαραγμοί και υβριστικές συμπεριφορές. Ας ξαναθυμηθούμε, λοιπόν οι ευρωπαϊκοί λαοί την κοινή μας καταγωγή, τα κοινά οράματα που έκαναν την Ένωση της Ευρώπης πραγματικότητα. Ας αντιληφθούμε πια ότι η έμπρακτη συμπαράσταση και η άνευ όρων προσφορά βοήθειας δεν είναι ένδειξη ανοησίας, ούτε η πολιτισμένη συμπεριφορά προς τους αδύνατους είναι σημάδι αδυναμίας. Ας μη διαπραγματευόμαστε ποτέ υπό το καθεστώς του φόβου. Αλλά κι ας μη φοβόμαστε ποτέ να διαπραγματευόμαστε. Ας ανακαλύψουμε όλοι οι λαοί τα προβλήματα που μας ενώνουν αντί να επιμένουμε στα προβλήματα που μας χωρίζουν. Ας διατυπώσουμε όλες οι χώρες, για πρώτη φορά, σοβαρές και ακριβείς προτάσεις που θα μας βγάλουν από την κρίση, κι ας θέσουμε την απόλυτη οικονομική ισχύ των λίγων που καταστρέφουν τους περισσότερους υπό τον απόλυτο έλεγχο όλων. Ας επιδιώξουμε όλοι οι λαοί να χρησιμοποιήσουμε τα θαύματα της τεχνολογίας και της οικονομικής ανάπτυξης ως μοχλό για την ευμάρεια όλων των Ευρωπαίων πολιτών κι όχι ως μοχλό για την εξαθλίωση των πολλών προς χάρη των λίγων. Ας ενωθούμε όλοι οι λαοί και ας κάνουμε πράξη στα πέρατα της Ευρώπης, στα πέρατα της οικουμένης την αρχαιοελληνική φράση «ο άνθρωπος είναι το μέτρο κάθε υλικού αγαθού». Ας ενωθούμε όλοι οι λαοί και ας δημιουργήσουμε, απωθώντας τη ζούγκλα της καχυποψίας, όχι μια νέα ισορροπία ισχύος, αλλά ένα καινούργιο κόσμο αλληλεγγύης, όπου οι ισχυροί είναι σώφρονες, οι αδύναμοι ασφαλείς και η δικαιοσύνη κυριαρχεί. Όλα αυτά δεν θα τελειώσουν στις πρώτες 100 μέρες. Ούτε θα τελειώσουν στις πρώτες 1.000 μέρες, ούτε ίσως και στη διάρκεια της ζωής μας σε αυτόν τον πλανήτη. Αλλά ας αρχίσουμε. Η τελική επιτυχία ή αποτυχία της πορείας μας, εξαρτάται απ’ όλους τους πολίτες της Ευρώπης ανεξαιρέτως, όπως εξαρτάται κι από τους Έλληνες. Διότι από τότε που ιδρύθηκε το κράτος μου, κάθε γενιά Ελλήνων έχει κληθεί να επαναβεβαιώσει την ευρωπαϊκή της αφοσίωση. Η αυτοθυσία των Ελλήνων που κλήθηκαν να υπερασπιστούν τις αρχές της δημοκρατίας και της ελευθερίας σε δύο παγκοσμίους πολέμους, αρχές που ολόκληρη η Ευρώπη σήμερα τιμά και απολαμβάνει, είναι γνωστή σ’ ολόκληρη την ευρωπαϊκή και παγκόσμια κοινότητα. Κι όμως σήμερα η Ελλάδα διασύρεται, η Ελλάδα εξαθλιώνετα, η Ελλάδα εγκαλείται. Σήμερα, η Ελλάδα καλείται και πάλι να σηκώσει στους ώμους της το βάρος ενός οδυνηρού αγώνα. Ενός αγώνα που όλοι οι άλλοι αρνούνται να αναλάβουν: τον αγώνα της αντίστασης ενάντια σε μια νέα μορφή οικονομικής καταπίεσης, τον αγώνα ενάντια σε μια νέα τυραννία, τον αγώνα ενάντια στην ανέχεια και την εξαθλίωση των λαών, τον αγώνα ενάντια σε καινούς εχθρούς. Μπορούμε να αντιτάξουμε σε αυτούς τους εχθρούς μια μεγάλη συμμαχία όλων των ευρωπαϊκών λαών που θα μπορέσει να εξασφαλίσει μια παραγωγικότερη ζωή για όλη την Ευρώπη; Θα συμμετάσχετε σε αυτή την ιστορική προσπάθεια; Στη μακρά ιστορία του κόσμου, μόνο σε μερικές γενιές χαρίστηκε ο ρόλος του υπερασπιστή της ελευθερίας στην ώρα της μεγαλύτερης δοκιμασίας της. Ας μην αποποιηθούμε αυτής της ευθύνης. Ας την καλοδεχτούμε. Πέτρινα τα χρόνια που ζούμε, σκληροί καιροί. Αλλά είμαι πεπεισμένος πως η Ευρώπη, αλλά και η ίδια η Ελλάδα έχει την ενέργεια,την πίστη, το κουράγιο να αφοσιωθεί σ’ αυτή την προσπάθεια που θα φωτίσει την πατρίδα μας και όλους όσοι εξακολουθούν να τη θαυμάζουν και να τη σέβονται, και η λάμψη από αυτή τη φωτιά που θ’ ανάψουμε, πρώτοι εμείς όπως και τόσες άλλες φορές στην ιστορία μας, μπορεί πραγματικά να φωτίσει τον κόσμο. Και έτσι, Έλληνες συμπολίτες μου: μην αναρωτιέστε τι μπορεί να κάνει η πατρίδα σας για εσάς, αναρωτηθείτε τι μπορείτε να κάνετε εσείς για την πατρίδα σας. Συμπολίτες μου της Ευρώπης: μην αναρωτιέστε τι θα κάνει η Ελλάδα, αλλά τι μπορούμε να κάνουμε μαζί οι λαοί της Ευρώπης για την ελευθερία του ίδιου του ανθρώπου.